Τοσο τα τελη του 19ου, οσο και οι απαρχες του 20ου αιωνα και ιδιαιτερα οι περιοδοι πριν αλλα και μετα τον Α' παγκοσμιο πολεμο - η ονομαζομενη και εποχη του Μεσοπολεμου - ανεδειξαν αξιοθαυμαστες προσωπικοτητες. Επροκειτο για "Renaissance Men", ριψοκινδυνους ανθρωπους με ευρεια πνευματικη μορφωση συνδυαζομενη με επιθυμια να ξεπερασουν το ορια του τοτε Δυτικου κοσμου σε οτιδηποτε. Ετσι ενω στην πρωτη φαση (τελη 19ου - αρχες 20ου αι.) ξεχωριζουν ανδρες οπως οι κυνηγοι Jim Corbett και Trader Horn, αλλα και οι εξερευνητες Amousden, Scott και Fawcett, στην επομενη (του Α' παγκοσμιου και του Μεσοπολεμου δηλαδη) διακρινονται ο αρχαιολογος και πρακτορας των Βρετανων στην Μεση Ανατολη T. H. Lawrence, ο πιλοτος και συγγραφεας του "μικρου πριγκηπα" A. de Saint-Exupéry, αλλα και ο ουγγρικης καταγωγης κομης Lászlo Almásy, εξερευνητης της Σαχαρας και πρακτορας των Ναζι και Φασιστων κατα τον Β' παγκοσμιο.
Ειδικα για τον τελευταιο, το ενδιαφερον του κοινου αρχιζει και αναζωπυρωνεται, οχι μονο λογω του οτι εγινε περισσοτερο διασημος στον συγχρονο κοσμο απο την κινηματογραφικη μεταφορα του μυθιστορηματος "the English Patient". Εδω και 2 μηνες διοργανωνεται μια εκθεση στο μουσειο της πολης του Εσσεν στη Γερμανια με θεμα "Αρχαιολογια και Πολιτικη". Η εκθεση θα διαρκεσει ως τον Ιουνιο (www.ruhrmuseum.de). Παραλληλα υπηρξε ενα ρεπορταζ για την ζωη και το εργο του πριν απο λιγες μερες σε καποιο γερμανικο καναλι, ενω προσφατα εγινε γνωστη η ειδηση, οτι ετοιμαζεται μια βιογραφια του κομη που θα επικεντρωνεται στο εργο του. Ωστοσο, ο ολος θορυβος γυρω απο το ονομα του ξεκινησε, μολις εγιναν γνωστες καποιες επιστολες του προς τον ερωμενο του, εναν νεαρο αξιωματικο των Ναζι. Η ειδηση αυτη, αντιγραφηκε και απο καποιες ελληνικες εφημεριδες της περασμενης εβδομαδας και συνετελεσε στην επαναφορα του κομη στην δημοσιοτητα, παραλληλα με την απογοητευση των θαυμαστριων της ταινιας, στην οποια τον κομη ενσαρκωνε ο Ραλφ Φαινς. Και αυτο, γιατι αποδειχτηκε μεσω των επιστολων, οτι ο κομης ηταν ομοφυλοφιλος και η ταινια εντελως μυθοπλασια...
Ενα απο τα πιο γητευτικα στοιχεια που εχουν γινει γνωστα για τον κομη Almásy ειναι, οτι πριν τον Β' παγκοσμιο ειχε συμμετασχει σε μια εξερευνητικη αποστολη στη Σαχαρα. Ο κομης ηταν πεπεισμενος οτι θα εβρισκε μια μυθικη πολη μεσα σε μια αγνωστη οαση της ερημου. Η πολη και κατ' επεκταση η οαση, ονομαζεται Zerzura. Συμφωνα με τους Βεδουινους, το ονομα αυτο σημαινει κατι σαν "πολη των λευκων πουλιων". Καποιοι δε ισχυριζονται, οτι η Zerzura ισως να ειναι η "city of Brass" που αναφερεται στις "1000 και μια νυχτες". Η ιδεα μιας χαμενης πολη στην ερημο, που περιμενει τον εξερευνητη οπως η ερωμενη τον εραστη της, σαγηνευει την φαντασια των ανθρωπων απο παλια. Αλλωστε, καπως ετσι εγινε γνωστο και το Τιμπουκτου με την φημισμενη του βιβλιοθηκη στους Δυτικους. Το ιδιο ισχυει φυσικα και για την σαγηνη χαμενων πολιτισμων στα βαθη των θαλασσων, στις ζουγκλες και τους παγους.
Στην ταινια "Legend of the Lost (1957)" με τους John Wayne και Sophia Loren εχουμε την ααναπαρασταση αυτου του αξιωματος. Οι πρωταγωνιστες καταφθανουν σε μια πολη βαθια στην ερημο, η οποια κτιστηκε απο τον ρωμαιο αυτοκρατορα Τραιανο, οπως μαρτυρουν και οι εκειθεν επιγραφες. Τα γυρισματα της ταινιας πραγματοποιηθηκαν στο Timgad/Thamougadi, αρχαια ρωμαικη πολη, η οποια ανηκει σημερα στην Αλγερια, την εποχη δε που γυριζονταν η ταινια ηταν τμημα του "Kingdom of Libya". Ειχε δε πραγματικα χτιστει απο τον Τραιανο και φερει τα τυπικα γνωρισματα αρχιτεκτονικης και πολεοδομιας που συναντα κανεις σε ρωμαικες πολεις (Leptis Magna, Gerasa, Ephesos) της Μεσογειου, με κιονοστοιχιες, αψιδες, pontium temples κ.α.
Ο κομης Almásy δεν βρηκε ποτε την Zerzura. Μελετησε τις βραχογραφιες της Σαχαρας που αποδεικνυουν οτι καποτε υπηρχε ζωη σε αυτον τον ξεροτοπο. Ειναι ομως το ταξιδι, η προετοιμασια, η πυρετωδης ερευνα που γινεται με αγαπη και ενθουσιασμο που πανω απο ολα μετραει. Τα στοιχεια που περιγραφει ο Κ. Καβαφης στο γνωστο και αγαπημενο του ποιημα "Ιθακη". Αυτα ακριβως τα στοιχεια που εδωσαν κινητρο στον συνταγματαρχη Fawcett να αναζητησει στις ζουγκλες του Ματτο Γκροσο την πολη Ζ (βλ. αντιστοιχο κειμενο στο blog). Να πως περιγραφει την διαδικασια ενας αλλος εξερευνητης, ο C. Peters, στο βιβλιο του Solomon´s Golden Ophir (New York 1899): "Ανελυσα ολες τις γνωστες θεωριες... Δια της αφαιρετικης μεθοδου καταληγω στο συμπερασμα πως το Οφιρ δεν πρεπει να βρισκοταν στην Αραβικη χερσονησο για αυτους τους λογους... Πιστευω προσωπικα πως θα πρεπει να βρισκεται στην αφρικανικη ηπειρο... Για αυτον τον λογο ξεκινω αποστολη στην Αφρικη, για να αποδειξω την θεωρια μου...".
Οσο για την αγνωστη, μυθικη Zerzura, παραφραζοντας γνωστη ρηση, μπορουμε να πουμε πως θα ζει στον νου και την ψυχη μας για παντα... Ειναι η αγαπη προς την γνωση και την ερευνα.
