ΑΡΧΑΙΟΙ ΙΣΤΟΡΙΚΟΙ.

 Στο παρον ιστολογιο εχουν πλειστακις αναφερθει βιβλια αρχαιογνωσιας - οπως εδώ, παραδειγματος χαριν. Η ενδεικνυμενη βιβλιογραφια του ιστολογιου (μονογραφιες, αρθρα επιστημονικων περιοδικων, καταλογοι εκθεσεων και συνεδριων, επετειακοι τομοι) αποτελει ομως τις δευτερογενεις πηγες της αρχαιογνωσιας. Για την μελετη του παρελθοντος, για την αρχαια ιστορια, χρειαζονται οι πρωτογενεις πηγες. Αυτες αποτελουνται απο τα εργα αρχαιων συγγραφεων κυριως. Αλλες πηγες του ειδους ειναι η Επιγραφικη, η Νομισματικη, η Παπυρολογια. Οπως ομως ο σπουδαστης της Νομικης και της Πολιτικης Επιστημης θα πρεπει να μελετησει τους δικανικους λογους των 10 ρητορων (Ισοκρατη, Αισχυνη, Λυσια, Δημοσθενη, Αντιφωντα, Ανδοκιδη, Ισαιου, Λυκουργου, Υπερειδη, Δειναρχου) και επιλεγμενα πλατωνικα κειμενα (π.χ. τους Νομους, την Πολιτεια), οπως και ο ηθοποιος θα πρεπει να γνωριζει τα εργα των τριων τραγικων (Αισχυλου, Σοφοκλη, Ευριπιδη) και του κωμικου Αριστοφανη, ετσι και ο ιστορικος θα πρεπει, εκτος των εργων που παρατιθενται στο κειμενο του Ιουνιου 2015 (βλ. λινκ εντ.) να μελεταει και τα εργα των αρχαιων ιστορικων. 

 Οι αρχαιοι Ελληνες και Ρωμαιοι ιστορικοι ειναι σημαντικοι, επειδη αναφερουν και ενιοτε σχολιαζουν γεγονοτα (κυριως μαχες) και προσωπα. Ορισμενοι εξ αυτων, οπως οι Θουκυδιδης, Ξενοφωντας, Φλαβιος Ιωσιππος κ.α. τα εχουν ζησει κιολας, επομενως το εργο τους εχει κατι τι το εμπειρικο. Χρειαζεται ομως προσοχη, γιατι οι αρχαιοι ιστορικοι ειναι υποκειμενικοι σε αυτα που γραφουν. Οι πηγες αρκετων εξ αυτων, οπως των Ηροδοτου, των Ατθιδογραφων, του Παυσανια, βασιζονται σε δοξασιες, παραδοσεις και διηγησεις τριτων. Το προβλημα εντεινεται, καθως οι αρχαιοι ιστορικοι αναφερονται σε ζητηματα και γεγονοτα που δεν τα εχουν ζησει, αλλα αφορουν το απωτερο παρελθον, οπως π.χ. τον πολεμο της Τροιας και προσωπα της μυθολογιας που εμεις οι συγχρονοι θεωρουμε προιοντα φαντασιας. Σε αυτες τις περιπτωσεις μιλαμε για "αρχαιολογιες". 

 Βασικοι αρχαιοι ιστορικοι, τους οποιους πρεπει να εχουμε υποψιν μας και να καταφευγουμε στο εργο τους για να μελετησουμε πως αναφερουν προσωπα και γεγονοτα, ειναι οι ακολουθοι:

 Ο Ηροδοτος απο Αλικαρνασσο, ο οποιος στα 5 με 4 τελευταια βιβλια του αναφερεται στους Περσικους Πολεμους (490/ 480-479 π. Χ.),

 ο Θουκυδιδης ο Αθηναιος, ο οποιος γραφει για τον Πελοποννησιακο Πολεμο (431-411 π. Χ.),

 ο Ξενοφων ο Αθηναιος γραφει στο εργο του "Ελληνικα" για την τελευταια φαση του Πελοποννησιακου Πολεμου (411-403 π. Χ.),

 οι Αρριανος και Κ. Ρουφιος αναφερονται στην εκστρατεια του Μ. Αλεξανδρου,

 

 ο Πολυβιος απο την Μεγαλοπολη γραφει για την μετα τον Αλεξανδρο εποχη και για τους Καρχηδονιακους (264-146 π. Χ.) και Μακεδονικους (214-168 π. Χ.) Πολεμους,

 ο Διονυσιος ο Αλικαρνασσεας στην "Ρωμαικη Αρχαιολογια" περιγραφει τα γεγονοτα εως τον 1ο Καρχηδονιακο Πολεμο (264-241 π. Χ.),

 ο Φλαβιος Ιωσιππος στους "Ιουδαικους Πολεμους" αναφερεται στην Επανασταση των Μακκαβαιων (167-157 π. Χ.)

 ο Διοδωρος ο Σικελιωτης αναφερεται σε γεγονοτα εως το 60 π. Χ.,

 ο Τιτος Λιβιος στην "Ιστορια της Ρωμης" που συνεγραψε, αναφερει γεγονοτα εως το 90 π. Χ.,

 ο Διον Κασσιος στην δικη του "Ρωμαικη Ιστορια" γραφει εως την εποχη του Μαρκου Αυρηλιου.

  Περαιτερω πηγες υπαρχουν στην συλλογικη εκδοση Fragmenta Graecorum Historicorum, η οποια συμπεριλαμβανει και εργα Μυθογραφων/ Ατθιδογραφων και Γεωγραφων, οπως των Εκαταιου Μηλισιου και Ελλανικου Μυτηλιναιου. Ο Πλουταρχος με τους "Βιους" του ειναι μια πολλη καλη πηγη πληροφορησης προσωπων, εν μερει και ο Σουητωνιος που γραφει για τους Ρωμαιους αυτοκρατορες.

 Σχετικα με το ζητημα της "αρχαιολογιας", της καταγραφης δηλαδη του απωτερου παρελθοντος στο εργο των αρχαιων ιστορικων, οφειλεται να μελετηθουν το προοιμιο της "Ιστοριας" του Θουκυδιδη, το 5ο και 6ο βιβλιο του Διοδωρου Σικελιωτη, το 1ο και 2ο βιβλιο των εργων των Τιτου Λιβιου, Διονα Κασσιου και Διονυσιου Αλικαρνασσεα. Επισης η "Ιουδαικη Αρχαιολογια" του Φλαβιου Ιωσιππου, τα "Αιγυπτιακα" του Μανεθωνος και τα "Βαβυλωνιακα" του Βηρωσσου.

 Για ζητηματα Εθνολογιας, Γεωγραφιας, για το πως εβλεπαν οι αρχαιοι Ελληνες τους ιδιους και τους αλλους, παραπεμπουμε στα 4 πρωτα βιβλια της "Ιστοριας" του Ηροδοτου και στα 4 με 5 πρωτα βιβλια στο εργο του Διοδωρου. Συνιστωνται επισης η μελετη των "Γεωγραφικων" του Στραβωνα, καθως και η "Ελλαδος Περιηγησις" του Παυσανια.

 Υ. Γ.: Δεν χρειαζεται να αγορασει κανεις τιποτε απο τα παραπανω, καθως σχεδον ολα τα κειμενα των προαναφερομενων αρχαιων ιστορικων μπορουν να βρεθουν δωρεαν στο διαδικτυο, ειτε σε μεταφρασεις, ειτε στο πρωτοτυπο.    

ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΕ ΣΥΝΕΔΡΙΑ: ΣΥΝΤΟΜΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΠΡΟΣ ΝΑΥΤΙΛΟΜΕΝΟΥΣ.

 Προσφατα επεστρεψε ο Τ. απο ενα συνεδριο, στις εργασιες του οποιου ελαβε μερος ως ενεργος συμμετεχων. Για αυτον ηταν η δευτερη φορα που συμμετειχε σε συνεδριο με δικη του εισηγηση. Εχοντας ομως παρακολουθησει τις εργασιες οκτω ολοκληρωμενων συνεδριων ως επισκεπτης και εχοντας, ως ακροατης, παρακολουθησει αμετρητες διαλεξεις σε πανεπιστημια, ηδη απο τα μαθητικα του χρονια, θεωρει οτι ειναι πλεον ο καταλληλος χωρος και χρονος να γραψει ελαχιστα πραγματα για αυτου του ειδους τις εκδηλωσεις, μιας και αποτελουν - μαζι με τις δημοσιευσεις - εν σημανιτκοτατο τμημα στα πλαισια του παροντος ιστολογιου.

  Καταρχας, οταν μιλαμε για αρχαιολογικα συνεδρια (Colloquia/ Conferences/ Symposia) ενοουμε εκδηλωσεις δυο εως τεσσαρων ημερων διαρκειας, οι οποιες αποτελουνται απο ομιλιες (εισηγησεις). Συνεδρια διαρκειας μιας ημερας καλουνται ημεριδες (Tagungen). Τα αρχαιολογικα συνεδρια εχουν εναν συγκεκριμενο θεματικο (χρονολογικα και χωρικα προσδιοριζομενο) αξονα, βαση του οποιου αξιολογουνται και τοποθετουνται οι εισηγησεις. Ο σκοπος των συνεδριων ειναι, να υπαρξει επιστημονικος διαλογος και ανταλλαγη αποψεων. Να γινει γνωστο το εργο των ομιλητων. Να διαφημιστει, τροπον τινα, η επιστημη. Οι εισηγησεις αργοτερα θα δημοσιευθουν - ειναι τα λεγομενα πρακτικα.

 Εν συνεχεια ακολουθουν καποια πραγματα, τα οποια πρεπει να λαβουμε υποψιν μας, ολοι οσοι επιθυμουμε να συμμετεχουμε σε συνεδρια:

(Α) Πριν την συμμετοχη: (1) Απο την στιγμη που θεωρουμε οτι το θεμα μας ταιριαζει στην θεματικη του συνεδριου, πρεπει να το δουλεψουμε καλα στο μυαλο μας και εν συνεχεια στο χαρτι. Το θεμα πρεπει να ειναι χειροπιαστο, να εχει αρχη, μεση και τελος, να ειναι καλα δομημενο και να αφηνει οσο το δυνατον λιγοτερα περιθωρια για εικασιες και αλλες παγιδες που μπορει να δημιουργησουν προβλημα σε εμας τους εισηγουντες. Εν συνεχεια πρεπει να γραψουμε ενα τυπικα ευγενικο γραμμα ή μαιηλ στους διοργανωτες του συνεδριου της επιλογης μας. Η επιστολη μας θα πρεπει να αναφερει τα εξης: Ποιοι ειμαστε, τι κανουμε (εαν διαθετουμε και λινκ, π.χ. ιστοσελιδα με περιληψη της εργασιας μας ή μινι βιογραφικο, τα γνωστοποιουμε), για ποιους λογους επιθυμουμε να συμμετασχουμε. Στη συνεχεια δινουμε μια μικρη περιληψη της εισηγησης που θελουμε να παρουσιασουμε.

 (2) Απο την στιγμη που θα μας γνωστοποιησουν οτι επιτρεπεται να συμμετασχουμε, ειμαστε υποχρεωμενοι να ακολουθησουμε τους κανονες που μας θετουν οι οργανωτες. Δηλαδη ποσα λεπτα ομιλιας μας παρεχονται (οι εισηγησεις διαρκουν συνηθως εικοσι με τριαντα λεπτα), σε ποια γλωσσα θα πρπεει να μιλησουμε και να στειλουμε την περιληψη μας (και αργοταρα το κειμενο μας προς δημοσιευση), εαν πρεπει να πληρωσουμε για την συμμετοχη κτλ. Φροντιζουμε να τα λαβουμε ολα αυτα υποψιν μας. Οταν μας ερθει το προγραμμα με τις συμμετοχες, οφειλουμε να τσεκαρουμε ποτε, που και για ποσα λεπτα της ωρας θα μιλησουμε. Εαν δεν μας παρεχονται (ή δεν μπορουμε να λαβουμε καποιο travel grant), τοτε κλεινουμε μονοι μας ταξιδιωτικα εισιτηρια και διαμονη, αφου μελετησουμε χαρτες της περιοχης/ πολης στην οποια θα διεξαχθει το συνεδριο μας. Καλο θα ειναι να μην ταλαιπωρηθουμε, μιας και δεν ταξιδευουμε για λογους αναψυχης, αλλα για να παρουσιασουμε τμημα της εργασιας μας. Οποτε πρεπει να φροντισουμε για τον ταχυτερο δυνατο τροπο μετακινησης μας. Αυτο περιλαμβανει και την διαμονη σχετικα κοντα στον χωρο διεξαγωγης του συνεδριου.

 (3) Εφοσον γνωριζουμε ποτε θα μιλησουμε και ποσος χρονος μας αναλογει, δουλευουμε το κειμενο και τις εικονες της παρουσιασης μας και φροντιζουμε να κανουμε καμποσες προβες, ετσι ωστε, και να τηρησουμε τα χρονικα περιθωρια που δικαιουμαστε, αλλα και να αισθανθουμε πιο χαλαροι, χωρις αγχος, κατα την διαρκεια της ομιλιας μας. Οσον αφορα τις εικονες, καλο θα ειναι να μην το παρακανουμε και να τις περιορισουμε κι αυτες στα αναλογα χρονικα πλαισια που μας δινονται.

 (4) Προς οφελος μας ειναι να φτασουμε στον τοπο διεξαγωγης του συνεδριου τουλαχιστον μια μερα πριν ξεκινησει αυτο τις εργασιες του και να φροντισουμε να ειμαστε ξεκουραστοι πριν την εναρξη του. Αυτο ειναι σημαντικο, δεδομενου οτι τα περισσοτερα συνεδρια διαρκουν απο τις 9 το πρωι μεχρι τις 9 το βραδυ, συν τα μικροδιαλειματα.

 (5) Επισης προς οφελος μας ειναι, πριν την ομιλια μας, να κανουμε και λιγες δημοσιες σχεσεις στα διαλειματα με τους λοιπους συνεδρους. Οχι μονο για να γνωριστουμε μεταξυ μας (ασφαλως και οι υπολοιποι εισηγητες εχουν διαβασει το ονομα μας στην λιστα και αρκετοι θα επιθυμουν να μας γνωρισουν), αλλα οι γνωριμιες αυτου του τυπου συμβαλλουν και στην ελαχιστοποιηση του αγχους. Πρωτα πρωτα οφειλουμε να χαιρετισουμε και να ευχαριστησουμε τους διοργανωτες του συνεδριου για την προσκληση τους. Εν συνεχεια, εφοσον θελουμε να γνωρισουμε τους υπολοιπους συνεδρους, οφειλουμε να ειμαστε τυπικοι και ευγενικοι. Μπορουμε π.χ. να πλησιασουμε τους συναδελφους στα διαλειματα και να αυτοσυστηθουμε, λεγοντας λιγα λογια για το ποιοι ειμαστε και τι κανουμε. Ακολουθως μπορουμε να αναφερουμε οτι εχουμε διαβασει καποια κειμενα των συνομιλητων μας, τα οποια μας βοηθησαν να βαλουμε πραγματα σχετικα με το δικο μας θεμα σε μια σειρα. Ή να συζητησουμε καποιες αποριες που μας δημιουργηθηκαν. Ετσι θα μας γνωρισουν και οι αλλοι και σιγουρα θα μας εκτιμησουν. Για αυτους τους λογους ισως ειναι καλυτερα να μην εχουμε μαζι μας φιλες/ φιλους και συζυγους, γιατι θα ειμαστε αναγκασμενοι να ασχοληθουμε μαζι τους, αντι με τους συνεδρους. Και στα συνεδρια παμε για δουλεια, οχι για διασκεδαση! 

(Β) Κατα την συμμετοχη: (1) Οταν ξερουμε ποτε θα μιλησουμε, θα εχουμε φροντισει να ειμαστε ξεκουραστοι και να μην εχουμε φαει και πιει πολυ. Δεν θα θελαμε να εχουμε προβληματα πεψης ή να αισθανομαστε την αναγκη να παμε στις τουαλετες κατα την διαρκεια της ομιλιας μας, σωστα;

 (2) Ακομα και προβες να εχουμε κανει, ειναι φυσιολογικο, οταν οι οργανωτες ανακοινωνουν το ονομα μας, να νιωσουμε ενα σφιξιμο στο στομαχι. Ας σκεφτουμε τοτε θετικα: Ειμαστε καλα προετοιμασμενοι και αισθανομαστε καλα, γιατι εχουμε ηδη γνωρισει καμποσους συνεδρους, που ισως να μας υποστηριξουν και να μην μας παιδεψουν αργοτερα, με ερωτησεις. Και ας παρουμε βαθιες αναπνοες...

 (3) Εχουμε ηδη φροντισει να ειμαστε κατα το πρεπον ενδεδυμενοι (μερικες προτασεις θα βρουν οι αναγνωστες εδώ ). Εφοσον κατα το Β.2 εχομε αυτοπεποιθηση, θα πρεπει να μιλαμε αργα και δυνατα, για να μας καταλαβαινουν. Οσον αφορα τις εικονες, εαν δεν μας εχει ζητηθει εκ των προτερων να τις στειλουμε ως pdf με μαιηλ, τις αναεβαζουμε λιγα λεπτα προ της ομιλιας μας απο το στικακι μας.

 (4) Εχουμε φρονησει για μια ουδετερη αντιμετωπιση θεωριων αλλων, εαν δεν μπορουμε να τις αποφυγουμε απο την ομιλια μας και ειδικα, εαν αυτοι οι αλλοι ειναι παροντες στο συνεδριο! Πρεπει να εχομε λαβει το καταλληλα μετρα, ωστε να μην φανει οτι ειμαστε επιθετικοι απεναντι των και απεναντι στις αποψεις τους, ακομα και εαν διαφωνουμε μαζι τους. Η ασκηση κριτικης, ειδικα οταν οι κρινομενοι ειναι παροντες και απεναντι μας, ειναι πολυ λεπτη υποθεση. Φροντιζουμε επισης να ειμαστε τυπικοι, ακομα και εαν καποιοι απο το ακροατηριο, ειτε δεν μας συμπαθουν, ειτε μας θετουν τετοιες ερωτησεις που αποσκοπουν να μας εκθεσουν. Μπορουμε να αναστρεψουμε το κλιμα υπερ μας, ειτε θετωντας οι ιδιοι ρητορικες ερωτησεις, ειτε αναφεροντας την ελειμματικη ερευνα γυρω απο το αντικειμενο μας και τις δυσκολιες που αντιμετωπισαμε, ειτε ελπιζοντας στην υποστηριξη των διοργανωτων και λοιπων συνεδρων που μας γνωρισαν και μας συμπαθησαν. Τα ιδια περιπου ισχυουν και για οσους θετουν σκοπιμα ερωτησεις (ή πιο σωστα, μακροσκελεις αναφορες) σε ζητηματα ασχετα της παρουσιασης μας.

(Γ) Μετα την συμμετοχη: (1) Απο την στιγμη που ειμαστε συμμετεχοντες, οφειλουμε να παρευρισκομαστε στις εκδηλωσεις περαν των ομιλιων. Αυτες συνηθως περιλαμβανουν κοινα δειπνα μεταξυ των συνεδρων. Και εδω δεν ειναι αναγκη να εκπεσουμε σε υπερβολες (π.χ. πολυ φαγητο και ποτο). Καλυτερα να ειμασθε εγκρατεις.

 (2) Με το περας της ομιλιας μας, κυριως στα επομενα διαλειματα, θα ερθουν αρκετοι να μας συγχαρουν και να συζητησουν μεταξυ μας κατ΄ιδιαν. Οφειλουμε να ειμαστε ευγενικοι και κοσμιοι, οχι αλαζονες. Εαν δεν υπαρχει χρονος, κανονιζουμε ενα ραντεβου λιγο πριν την ληξη του συνεδριου για να συζητησουμε με τους ενδιαφερομενους.

 (3) Σωστο και πρεπον ειναι να συγχαρουμε με την ληξη των εργασιων του συνεδριου, οχι μονο τους διοργανωτες, αλλα και ολους τους αλλους ανθρωπους που βοηθησαν για την πραγματωση του: Τον τεχνικο που ανεβασε τις παρουσιασεις, τις κοπελες που ησαν υπευθυνες για τον μπουφε και την γκαρνταρομπα κ.α. Ας σκεφτουμε οτι τα παιδια αυτα, κυριως φοιτητες, θα μεινουν στην αιθουσα συνεδριασης αφοτου φυγουμε για να καθαρισουν. Ας το εκτιμησουμε αυτο που κανουν, στο κατω κατω της γραφης, και εμεις υπηρξαμε καποτε φοιτητες. 

 (4) Αφου επιστρεψουμε στην βαση μας, μπορουμε να επικοινωνησουμε γραπτως και με τους διοργανωτες και με τους συνεδρους, τους οποιους γνωρισαμε και εκτιμουμε. Οι μεν πρωτοι καποια στιγμη θα μας στειλουν οδηγιες για την μετατροπη της παρουσιασης μας σε γραπτη μορφη προς δημοσιευση, τις οποιες και οφειλουμε να ακολουθησουμε. Οι μεν δευτεροι, εαν εχουν ενδιαφερον προς το προσωπο μας και την δουλεια μας, θα κρατησουν την επαφη μαζι μας. Και ποτε δεν ξερει κανεις πως θα εξελιχθουν τα πραγματα απο κει και περα: Μπορει να λαβουμε προσκλησεις για συνεργασια σε μελλοντικα ερευνητικα προγραμματα ή ακομα για συμμετοχες σε ομιλιες και συνεδρια!