Όπως ίσως μπορεί να καταλάβει ο αναγνώστης από τον τίτλο, η αφορμή του σημερινού κειμένου είναι το κράμα απορίας και αγανάκτησης του γράφοντος ως προς το γιατί να υπάρχουν "την σήμερον ημέραν" οκτώ (8!) τουλάχιστον εκδοτικοί οίκοι (Νίκας, Ερμείας, Ελευθερουδάκης, Κωνσταντινίδης, Αλέξανδρος, Δημητράκος, Κάκτος (εικ. 2), National Geographic (εικ. 3) - έρευνα βασισμένη στο google search και ειδικά στα στοιχεία του politeianet.gr), οι οποίοι δημοσιεύουν το πολύτομο (οι δυο τελευταίοι εξ αυτών που αναφέρονται στην λίστα μας το βγάλανε σε 20 τόμους) έργο του "εθνικού μας ιστορικού" Κωνσταντίνου Παπαρρηγόπουλου (εικ. 1). Πρόκειται για ενα έργο που πρωτοξεκίνησε το 1853 και πήρε ουσιαστική μορφή από το 1860 και μετά. Ο τελευταίος τόμος εκδόθηκε στα 1876, λίγο μετά τις ανακαλύψεις του Heinrich Schliemann δηλαδή (βλ. κείμενο Ιανουαρίου 2022 εντ.) που άνοιξαν νέους ορίζοντες στην Ιστορία. Ο πρώτος τόμος του έργου όμως (εικ. 2-3) δεν αναφέρει τίποτε για αυτά. Τουναντίον, οι μέχρι σήμερα εκδόσεις του έργου είναι απλά επανεκδόσεις του πρωτοτύπου. Αρκετοί εκ των προαναφερόμενων εκδοτικών οίκων (π.χ. οι των εικ. 2-3) έκαναν τον κόπο να "μεταφράσουν" το πρωτότυπο κείμενο από την καθαρεύουσα στην δημοτική νεοελληνική (ο γράφων έβαλε την λέξη "μεταφράσουν" σε εισαγωγικά, γιατί δεν θεωρεί οτι η καθαρεύουσα είναι δυσνόητη), κάποιοι δε φρόντισαν για πολυτελείς εκδόσεις με σκληρόδετα εξώφυλλα, ιλλουστρασιόν χαρτί, μεγάλο μέγεθος, και εικόνες σε άσχετα κεφάλαια του έργου. Σε αυτήν την κατηγορία δυστυχώς ανήκει το έργο της εικ. 3, το οποίο και στην τηλεόραση έχει διαφημιστεί (π.χ. από τον "συμπαθή" κύριο που τώρα πλέον διατελεί υπουργός) και κατά καιρούς έχει διανεμηθεί ως προσφορά από διάφορες εφημερίδες.
Κωνσταντίνος Παπαρρηγόπουλος (Κωνσταντινούπολη 1815 - Αθήνα 1891) |
Τα γραφόμενα αυτά ελπίζουμε να μην παρεξηγηθούν. Ούτε υποτιμούμε, ούτε υποβιβάζουμε τον Παπαρρηγόπουλο, το έργο του και τους εκδοτικούς οίκους που το δημοσιεύουν. Οφείλουμε ωστόσο να αναφέρουμε οτι από την πρώτη έκδοση του έργου εως σήμερα, πολλά έχουν αλλάξει στην επιστήμη της ιστορίας. Ειδικά οι πρώτοι τόμοι του έργου και, κυρίως ο πρώτος (εικ. 2-3) είναι πλέον παντελώς ανεπίκαιρος. Τι να το κάνεις το μεγάλο μέγεθος, το χαρτί πολυτελείας, την δημοτική γλώσσα με το μονοτονικό και τις ωραίες εικόνες, άμα το περιεχόμενο του πρώτου βιβλίου τιτλοφορείται μεν "Προιστορία/ Προιστορικοί Χρόνοι" αλλά παραπέμπει σε μεθοδολογία και δεδομένα του 19ου αιώνα;