ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΑ, ΛΕΥΚΩΜΑΤΑ, ΤΟΜΟΙ.

Συνεχιζοντας στο παρον κειμενο τα περι βιβλιοφιλιας, επιθυμει ο Τ. να εστιασει σε ενα συγκεκριμενο θεμα, το οποιο τον απασχολει εδω και καιρο: Στην Ελλαδα σημερα, παρατηρει πληθωρα τιτλων σχετικα με την αρχαιοτητα και την αρχαιολογια (βλ. κατωθι εικ.). Εξιδεικευμενοι εκδοτικοι οικοι, οπως οι Καρδαμιτσας και Παπαδημας, η Εκδοτικη Αθηνων, οι εκδοσεις Καπον, ο Βανιας και η University Studio Press στη Θεσ/κη, ακομα δε το Τ.Α.Π.Α., η Αρχαιολογικη Εταιρεια, το Μορφωτικο Ιδρυμα Εθνικης Τραπεζης, οι Πανεπιστημιακες Εκδοσεις Κρητης και το Εθνικο Ιδρυμα Ερευνων προαγουν τιτλους σχετικους με την αρχαιολογια και την ιστορια της αρχαιοτητας. Προσφατα δε και, εκτος απο τα κατωθι εικονιζομενα εργα, η εφημεριδα Καθημερινη εξεδωσε μια πολυτομη ιστορια των πολιτισμων, εκ της οποιας οι 3 πρωτοι ειναι μεταφρασεις των εργων των Martin και Charboneux για την τεχνη της αρχαιας Ελλαδας κατα την αρχαικη, την κλασσικη και την ελληνιστικη περιοδο.

Πριν απο καιρο και ενω ειχε βρει σε παλαιοβιβλιοπωλεια καμποσων γερμανικων φοιτητουπολεων εργα της σειρας "Propyläen der Weltgeschichte" και της "Hirmer Verlag", οπως το βιβλιο του F. Matz, Kreta, Mykene, Troja, ο Τ. ειχε διερωτηθει για το ποια βοηθηματα θα μπορουσαν να ειχαν χρησιμοποιησει οι φοιτητες των ελληνικων παν/μιων στους τομεις της αρχαιολογιας πριν απο 15 και 20 χρονια, εφοσον οι συμφοιτητες τους στα γερμανικα παν/μια χρησημοποιουσαν τα προαναφερομενα εργα για γενιες; Εργα σαν και αυτο του Matz αλλωστε, που ειχε κανει σχολη στη μελετη της αιγαιακης αρχαιολογιας στο Μαρβουργο την δεκαετια του 50 και του 60, απο την οποια ξεπηδησαν επιστημονες σαν τον νυν διευθυντη του Deutsches Archäologisches Institut, θεωρουνται ακομα κλασσικα, αν και μετρανε πανω απο 30 χρονια απο τοτε που εξεδωθησαν. Τα ιδια παρατηρει ο Τ. και στις αλλες ευρωπαικες χωρες.

Διαφαινεται επισης η ταση που ξεχωριζει την μια πολιτιστικη παραδοση απο την αλλη: Η αγγλικη αρχαιολογικη σχολη αρεσκεται στα συνοπτικα εγχειριδια μικρου μεγεθους (π.χ. Thames & Hudson, Pelican Books, Oxford and Cambridge University Press, Routledge), ενω η γερμανικη σχολη προτιμα τους μεγαλους τομους με πλουσια εικονογραφηση (Bildbände - π.χ. Hirmer Verlag, Werder Verlag, Philipp von Zabern). Οι τασεις βεβαια δεν αποκελιουν το ενδεχομενο να μεταφραζονται γερμανικα εργα στα αγγλικα και το αναπαλιν. Η απορια ωστοσο παραμενει: Οι γενιες των τωρινων εξηνταρηδων, πενηνταρηδων και σαρανταρηδων αρχαιολογων της Αγγλιας, της Γαλλιας, της Γερμανιας διεθεταν ως φοιτητες βιβλιογραφια και καλη καταρτηση σε θεωρητικο επιπεδο. Οι αντιστοιχες γενιες στην Ελλαδα, οι συνομηλικοι τους συναδελφοι στα ελληνικα παν/μια, τι διεθεταν;

Συζητωντας το θεμα αυτο με φιλους αρχαιολογους, πληροφορηθηκε ο Τ. οτι η βιβλιογραφια των φοιτητων των περασμενων δεκαετιων βασιζοταν στις χειρογραφες σημειωσεις που επαιρναν απο τους καθηγητες τους κατα την διαρκεια των διαλεξεων. Πανω σε αυτες τις σημειωσεις εξεταζονταν. Μερικες απο αυτες, οπως του Ν. Πλατωνα και του Α. Ζωη για την προιστορικη Αρχαιολογια, καθως επισης του Β. Λαμπρινουδακη για την αρχαικη γλυπτικη και κεραμεικη, κυκλοφορησαν σε μορφη βιβλιου για τους φοιτητες τους. Παραπεμπουν σε ξενογλωσση βιβλιογραφια και ειναι γραμμενες σε γραφομηχανη.

Χωρις να υπαρχει η προθεση να μετριαστει η προσπαθεια των εν λογω καθηγητων, δεν θα μπορουσε να θεωρησει καποιος γελοιο και προσβλητικο το οτι, ενω η χωρα μας ειναι πολος μελετης του αρχαιοελληνικου πολιτισμου για πολλους ερευνητες του εξωτερικου -οπως μαρτυρα, μεταξυ αλλων, και η παρουσια και δραση τοσων πολλων ξενων αρχαιολογικων σχολων - στα ελληνικα παν/κα αρχαιολογικα τμηματα εδω και δεκαετιες διδασκεται υλη απο χειρογραφες η´ δακτυλογραμμενες σημειωσεις, ενω μεχρι και πριν απο 15 με 20 χρονια περιπου, οι εκδοτικοι οικοι δεν παρηγαν τοσα βιβλια σχετικα με την ιστορια και την τεχνη της αρχαιας Ελλαδος, οπως γινεται σημερα; Γιατι ειμαστε τελευταιοι και καταιδρωμενοι σε εναν τομεα που λογικα δεν θα επρεπε;