ΑΠΟΧΑΙΡΕΤΑ ΤΗΝ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑ ΠΟΥ ΧΑΘΗΚΕ...

Στα 331 π. Χ. ο Αλεξανδρος κατευθυνθηκε προς την Αιγυπτο, αφου ειχε νικησει κατα κρατος τον στρατο του Περση βασιλεα Δαρειου. Στις ΒΔ οχθες του Νειλου, εκει που το Δελτα του ποταμου εκβγαζει τα νερα του στη Μεσογειο, εθεσε τις βασεις για την δημιουργια μιας νεας πολεως. Η πολη αυτη, χτισμενη στα βορεια της λιμνης Μαρεωτιδος, θα διεθετε δυο λιμανια και θα επαιρνε το ονομα του. Συμφωνα με μια παραδοση, ο ιδιος ο Αλεξανδρος εκανε τα σχεδια για το πως θα ηταν η δομη της. Τα δε συνορα της τα δημιουργησε ριχνοντας αλευρι στη γη.

Στους αιωνες που ακολουθησαν, η πολη του Αλεξανδρου, η Αλεξανδρεια του, εμελλε να εξελιχθει σε λικνο των Γραμματων και των Τεχνων, σε διαπολιτιστικο κομβο της Μεσογειου. Διαδεχθηκε την Αθηνα της κλασικης εποχης στις Επιστημες. Η Βιβλιοθηκη της ηταν η πλουσιοτερη του αρχαιου κοσμου και ο Φαρος που δεσποζε στο λιμανι αποτελουσε ενα απο τα επτα θαυματα της αρχαιοτητας. Ενας εκ των γνωστοτερων διευθυντων της Βιβλιοθηκιης ηταν ο Ερατοσθενης, ο οποιος υπολογισε την αποσταση μεταξυ ηλιου και γης. Στην Αλεξανδρεια των Πτολεμαιων εζησε και ο Ηρων, ο οποιος κατασκευασε μηχανηματα κινουμενα με ατμο. Μια απο τις τελευταιες προσωπικοτητες της Αλεξανδρειας της υστερης αρχαιοτητας υπηρξε η Υπατια, φιλοσοφος και μαθηματικος.

Αναμφιβολα η Αλεξανδρεια γνωρισε εποχες ακμης κατα την ελληνιστικη εποχη, οταν ολοκληρη η Αιγυπτος ειχε κληροδοτηθει στους Πτολεμαιους. Η λαμψη της επεδρασε στην χωρα. Ετσι η Αιγυπτος εβιωσε και παλι στιγμες μεγαλειου. Στους αιωνες που ηρθανε, η Αλεξανδρεια γνωρισε Ρωμαιους, Αραβες, Μαμελουκους, Οθωμανους, Γαλλους, Βρετανους κατακτητες. Οι τελευτειες εκλαμψεις μεγαλειου της πολης υπηρξαν κατα το πρωτο μισο του 20ου αιωνα. Η Αλεξανδρεια διεπονταν απο το κοσμοπολιτικο αρωμα που την εκανε γνωστη στα περατα του κοσμου. Στις γειτονιες της συγκατοικουσαν Εβραιοι, Ελληνες, Αραβες, Ρωσοι, Γαλλοι, Αγγλοι, Γερμανοι, Ιταλοι. Αυτη η εικονα δεν υπαρχει πλεον...

Το πρασινο πουλμαν που μετεφερε την ομαδα του Τ. εφτασε στο πολυτελες ξενοδοχειο στην ΒΑ πλευρα του ανατολικου λιμανιου κατα το μεσημερι της Πεμπτης 30 Ιουνιου. Το γκρουπ ειχε ηδη προλαβει να επισκεφθει τον χωρο του Σεραπειου με το θεατρο και την λεγομενη και στηλη του Πομπηειου, καθως και τις κατακομβες. Την επομενη μερα θα πηγαιναν στο εθνικο μουσειο για να θαυμασουν τις αρχαιολογικες του συλλογες. Το ελληνορωμαικο μουσειο της πολης ηταν δυστυχως κλειστο λογω ανακαινισης. Τουλαχιστον προλαβαν να θαυμασουν τις συλλογες στην νεοιδρυθεισα αλεξανδρινη βιβλιοθηκη, κοντα στο λιμανι. Ατυχως, δεν μπορεσαν να πανε στο μουσειο του Καβαφη. Ο Ιωαννης, ο αιγυπτιακης καταγωγης χριστιανος ορθοδοξος ξεναγος τους φοβοταν για την ασφαλεια τους. Την Παρασκευη 1 Ιουλιου αναμενονταν πορειες και διαδηλωσεις σε ολες τις μεγαλες πολεις της Αιγυπτου. Εκεινη την μερα εφυγαν νωριτερα προκειμενου να μην τους πιασει η κινηση στο δρομο και να αποφυγουν τυχον φασαριες.

Το βραδυ της Πεμπτης καμποσοι απο το γκρουπ επισκεφθηκαν την παλια πολη. Ο Τ. συμμετειχε σε μια απο αυτες τις ομαδες. Το γκρουπακι επιβιβαστηκε σε ενα ταξι, το οποιο τους αφησε κοντα σε μια κεντρικη πλατεια. Απο εκει περπατησαν προς το κετρο, οπου υπηρχε υπαιθριο παζαρι, εκτεινομενο σε πολλους δρομους. Οπως και το πρωι, ετσι και το βραδυ, η εικονα που αντικρυσε ο Τ. δεν θυμιζε καθολου αυτην που φανταζοταν για την κοσμοπολιτικη Αλεξανδρεια. Στενοσοκκακα βρωμικα, χωματοδρομοι, γειτονιες γεματες μπαζα και σκουπιδια που βρωμουσαν, σπιτια μισοκατεδαφισμενα, ανθρωπινες μορφες εξαθλιωμενες...

Οχι, αυτη δεν ειναι πλεον η Αλεξανδρεια του Καβαφη. Ο κοσμοπολιτισμος της αναλωνετε στα μιλουνια τουριστων που την επισκεπτονται. Το παρελθον υπαρχει μονο στα ονειρα και τις παλιες ασπρομαυρες φωτογραφιες. Η Αλεξανδρεια που καποτε ηταν το διαμαντι της Μεσογειου, η κοιτιδα μιας ζωντανης και καρποφορας ελληνικης παροικιας δεν υπαρχει πλεον. Χαθηκε στην αχνη του χρονου. Εξατμιστηκε, οπως τα αισθηματα της κοπελας με τα μακρυα μαυρα μαλλια και τα γκριζογαλανα ματια. Καποτε τον αγαπησε τον Τ. Επειδη ηταν απλως ο εαυτος του. Επειδη δεν την κοροιδεψε. Ομως ακομα και μπρος το συμφερον, ο ερωτας υποχωρει...

Ειδε την Αλεξανδρεια στα ματια της. Αλλα αυτη ηταν μονο μια οπτασια απο το παρελθον...

ΤΑ ΦΑΝΤΑΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΑΜΜΟΛΟΦΩΝ.

Στην ταινια "Raiders of the Lost Ark" η Τανις παρουσιαζεται ως μια ερημος κρυμμενη μυστικα, καθως ανασκαπτεται απο ενα ολοκληρο εργοταξιο διευθυνομενο απο Ναζι. Η εικονα ειναι εν μερει αληθινη, καθως η Τανις με τα διασπαρτα μνημεια της φερεται να ομοιαζει πιο πολυ με την Αμουναπτρα που εμφανιζεται στην ταινια "η Μουμια"! Χτισμενη στον λεγομενο και τανιτικο παραποταμο του Νειλου, η Τανις ακμασε κατα την Πρωιμη Εποχη του Σιδηρου. Εφερε δε τον ρολο της αιγυπτιακης πρωτευουσας απο την 21η δυναστεια και επειτα. Στα μνημεια της συγκαταλεγονται τα απομειναρια των ναων του Αμουν και της Μουτ, καθως και εξι περιπου κυλινδρικοι βασιλικοι ταφοι της 3ης Ενδιαμεσης Περιοδου.

Το πιο εκπληκτικο στην Τανιδα ομως ειναι οτι, οπου και να κοιταξει κανεις, θα δει αγαλματα του Ραμση του 2ου, τα οποια αναγνωριζονται απο τα καρτους που φερουν το ονομα του. Το οτι η Τανιδα μοιαζει περισσοτερο με ενα υπαιθριο μουσειο προς τιμη του Ραμση του 2ου οφειλεται στο γεγονος οτι για την κατασκευη της χρησιμοποιηθηκε οικοδομικο υλικο απο την Πι Ραμεση, στο σημερινο Quantir, καμποσα χλμ. βορειοτερα απο την Τανιδα. Η Πι Ραμεση υπηρξε πρωτευουσα του Ραμση στο ανατολικο Δελτα του Νειλου κατα την 19η δυναστεια, την Εποχη του Χαλκου δηλαδη.

Το γκρουπ του Τ. επισκεφθηκε την πολη φαντασμα μια εβδομαδα περιπου αφοτου ειχε ξεκινησει τις εργασιες σε γειτονικη περιοχη. Βλεποντας ολα αυτα τα κολοσσιαια αγαλματα του μεγαλου φαραω, μαρτυρες σημερα του ενδοξου παρελθοντος, του ηρθαν ασυναισθητα στο μυαλο οι στιχοι του καταπληκτικου ποιηματος του Περσυ Σελλευ "Οζυμανδιας", γραμμενου το 1817:

I met a traveller from an antique land

Who said: `Two vast and trunkless legs of stone

Stand in the desert. Near them, on the sand,

Half sunk, a shattered visage lies, whose frown,

And wrinkled lip, and sneer of cold command,

Tell that its sculptor well those passions read

Which yet survive, stamped on these lifeless things,

The hand that mocked them and the heart that fed.

And on the pedestal these words appear

--"My name is Ozymandias, king of kings:

Look on my works, ye Mighty, and despair!"

Nothing beside remains. Round the decay

Of that colossal wreck, boundless and bare

The lone and level sands stretch far away

Μετα την Τανιδα σειρα ειχε η Μενδη. Βρισκεται νοτιοτερα της Τανιδος και υπηρξε πρωτευουσα της Αιγυπτου απο την 29η δυναστεια μεχρι και τον 1ο αι. π. Χ. περιπου. Τοτε ειναι που για καποιους λογους αλλαξε η ροη του μενδικου παραποταμου και η Μενδη, κεντρο παρασκευης αρωματων ως τοτε, επεσε σε αφανεια. Την σκυταλη πηρε η Θμουης που εξελιχθηκε σε κεντρο, με λιμανι κιολας.

Οι επι σειρα δεκαετιων ανασκαφες στην Μενδη, οι οποιες διευθυνονται απο τον καθηγητη Ντοναλντ Ρεντφορντ, εφεραν στο φως υλικο απο ολες τις περιοδους της αιγυπτιακης ιστοριας. Το υλικο αυτο σημερα μελεταται και ειναι υπο δημοσιευση. Κατα τα αλλα, αυτο που βλεπει ο επισκεπτης στην Μενδη σημερα ειναι απομειναρια οικισματων κατασκευασμενα απο λασποπλινθους. Μια τεχνικη που συνεχιζεται ακομη και σημερα στην Αιγυπτο. Και ατελειωτους αμμολοφους, οπως και στην Τανιδα. Που και που το αερακι σφυριζοντας σηκωνει μικρα συννεφα σκονης απο την αμμο στον αερα. Για να θυμιζει με τον λυπητερο ρυθμο του, οτι καποτε στις περιοχες αυτες υπηρξαν πολεις πλουσιες και λαμπερες. "Nothing beside remains" οπως εγραψε δικαιως ο Σελλευ...

Δυστυχως το γκρουπ δεν μπορεσε να επισκεφθει περαιτερω πολεις στο ανατολικο Δελτα, οπως η Αβαρις/ Τελλ ελ Νταμπα και η Πι Ραμεση. Οι συγκυριες δεν το επετρεψαν. Ισως του χρονου ομως, ο Τ. να ειναι πιο τυχερος και να καταφερει να τις δει απο κοντα...

ΑΜΜΟΣ, ΙΔΡΩΤΑΣ ΚΑΙ ΠΥΡΑΜΙΔΕΣ.

Αιγυπτου περιπετειες, η συνεχεια... Παραδοσιακα η καθε επισκεψη στην Αιγυπτο οφειλει να περιλαμβανει και ενα ταξιδι προς την Γκιζα, λιγο πιο εξω απο το Καιρο. Η Σφιγγα και οι πυραμιδες αντιπροσωπευουν για την Αιγυπτο οτι ο Παρθενωνας αντιπροσωπευει για την Ελλαδα.

Θα μπορουσαμε αντι προλογου να αντιπαραθεσουμε καποια εισαγωγικα για την ιστορια της αρχαιας Αιγυπτου. Θεωρουμε ομως οτι οι πληροφοριες αυτες μπορουν πολυ ευκολα να βρεθουν, ακομη και μεσω διαδικτυου. Εδω και δεκαετιες κυκλοφορουν στην Ελλαδα τα εγχειριδια των C. Alfred και A. Gardiner για τον πολιτισμο της αρχαιας Αιγυπτου. Μολονοτι παλια θεωρουνται προφανως ακομη εγκυρα, αφου συνεχιζουν να επανεκδιδονται και στο πρωτοτυπο απο τον εκδοτικο οργανισμο του Βρετανικου Μουσειου. Τελευταια εκδοθηκε απο την Καθημερινη το τριτομο εργο του Leclant για την Αιγυπτο. Αν ωστοσο κανεις θελει να ψαξει κατι πιο συγχρονο, οι βιβλιοθηκες των εν Αθηναις ξενων αρχαιολογικων σχολων και των αρχαιολογικων τμηματων των ελληνικων παν/μιων ειναι τα καταλληλοτερα μερη για αυτο.

Να αναφερουμε μονο εδω, οτι οσον αφορα την Εποχη του Χαλκου τουλαχιστον, η χρονολογια της Αιγυπτου ταξινομειται σε δυναστειες, οι οποιες με την σειρα τους κατατασσονται σε Παλαιο, Μεσο και Νεο Βασιλειο. Το Παλιο Βασιλειο περιλαμβανει τις πρωτες εξι δυναστειες, το Μεσο τις δυναστειες 8 με 12, το Νεο τις δυναστειες 18 με 20. Οι ενδιαμεσες φασεις αντιστοιχουν σε μεταβατικες περιοδους, κατα τις οποιες η Αιγυπτος αντιμετωπισε κρισεις σε πολιτικο, κοινωνικο και οικονομικο επιπεδο.

Το Παλαιο Βασιλειο καλυπτει την Πρωιμη Εποχη του Χαλκου λιγο εως πολυ. Η Γκιζα και οι γειτονικες τις περιοχες στα νοτια, Σακκαρα και Νταχσουρ, αντιπροσωπευουν επαρκως την περιοδο εκεινη. Εκει θα βρει ο μελετητης πληροφοριες για την αρχιτεκτονικη, την θρησκεια και την πολιτικη οργανωση των πρωτων δυναστειων.

Το χαρακτηριστικοτερο δειγμα αρχιτεκτονικης των δυναστειων 4 με 6 ειναι φυσικα οι πυραμιδες. Η αρχαιοτερη εξ αυτων ειναι η κλιμακωτη πυραμιδα του Djoser στην Σακκαρα. Επειτα ακολουθουν οι πυραμιδες της Γκιζας. Η μεγαλη του Χουφου η' Χεοπα και οι δυο των Χεφρηνου και Μυκερινου αντιστοιχα.

Υπαρχουν παμπολλες θεωριες που προσπαθουν να εξηγησουν το πως κατασκευαστηκαν, γιατι και τι αντιπροσωπευουν. Γεγονος ειναι παντως, οτι οταν ξεκινησαν να κατασκευαζονται οι πρωτες πυραμιδες, η Αιγυπτος ειχε ηδη τα γνωρισματα ενος υψηλου πολιτισμου. Δηλαδη ιεραρχια, με τον Φαραω στην κορυφη της πολιτικης και θρησκευτικης διοικητικης οργανωσης, γλωσσα και γραφη, αποκρυσταλλωμενο θρησκευτικο/ μυθολογικο πανθεο. Οι βασεις ειχαν τεθει απο τις αρχες του Παλαιου Βασιλειου, οταν ο Ναρμερ ενωσε την Κατω και την Ανω Αιγυπτο σε ενα ενιαιο κρατος.

Ηταν 9 Ιουνιου, 9 το πρωι. Ενα μεγαλο πρασινο τουριστικο πουλμαν εφτανε στον αρχαιολογικο χωρο της Γκιζας. Απο μεσα του ξεπεταχτηκαν καμια τριανταρια νοματαιοι, γυναικες και αντρες απο ολα τα μηκη και πλατη της γης. Επροκειτο για την ομαδα μελος της οποιας ηταν και ο Τ. Αφου ξεμπερδεψαν με το πωλητηριο, κατευθυνθηκαν προς την μεγαλη πυραμιδα. Δεινοπαθησαν βεβαια μεχρι να φτασουν στο μνημειο, το οποιο λογιζονταν ως ενα απο τα επτα θαυματα της αρχαιοτητας. Ποτε καμηλιεριδες τους εφραζαν τον δρομο, ποτε απελπισμενοι πωλητες σουβενιρ τους εβαζαν σκαραβαιους στις χουφτες και μαντιλια στο κεφαλι δια της βιας.

Η εισοδος της πυραμιδας του Χεοπος αποτελειται απο εναν διαδρομο μηκους περιπου 3 μ. Επειτα εμφανιζεται μια σηραγγα, η οποια πηγαινει γυρω στα 8 με 10 μ. προς τα κατω, στο εσωτερικο της πυραμιδας. Υπαρχουν ξυλινα σκαλοπατακια, αλλα πρεπει να σκυβεις κιολας, γιατι το ταβανι της σηραγγας ειναι πολυ χαμηλο. Στο τελος της σηραγγας προχωρας λιγα μετρα ευθεια και σκυμμενος. Ο δρομος βγαζει στα δεξια. Στριβοντας στη γωνια, ερπομενος συνεχεια, ο επισκεπτης καταληγει σε ενα μεγαλο δωματιο, στην ακρη του οποιου βρισκεται μια αδεια σαρκοφαγος απο μαυρο βασαλτη, χωρις καπακι. Ενα μυστηριο, συμφωνα με τους οπαδους των θεωριων του φον Νταινικεν...

Αλλο ενα ειναι φυσικα η Σφιγγα, ευρισκομενη απο την αλλη πλευρα της μεγαλης πυραμιδας. Ειναι αρχαιοτερη των πυραμιδων; Υπηρχε λιμνη εκει που βρισκεται; Ποιον απεικονιζει; Αυτα ειναι μονο λιγα απο τα ερωτηματα που βασανιζουν τους θιασιωτες αινιγματων. Το βεβαιο ειναι οτι η Σφιγγα υπαρχει στον χωρο εδω και 5000 χρονια περιπου. Ειδε κατακτητες, σκλαβους, εργατες, τουριστες, επιστημονες. Και πιθανον να στεκεται ακομα εκει με τις πυραμιδες, οταν εμεις θα εχουμε περασει στην αλλη πλευρα...

Δυο εβδομαδες αργοτερα, το γκρουπ ταξιδεψε στην Σακκαρα, λιγα χιλιομετρα πιο εξω απο το Καιρο και την Γκιζα. Εκτος απο την κλιμακωτη πυραμιδα, την οποια λογω εργασιων δεν μπορουσαν να δουν εκ των εσω, το γκρουπ ειχε την δυνατοτητα να κοιταξει μερικους μασταμπαδες της 6ης δυναστειας με καταπληκτικες τοιχογραφιες. Οι μασταμπαδες ειναι ταφοι, υπεργειοι η' υπογειοι. Μιας και η κατασκευη τους κοστιζε πολυ λιγοτερα απο οτι η κατασκευη πυραμιδων, επομενως δε συνεφερε, διαδεχτηκαν τα κολοσσιαια οικοδομηματα της Γκιζας. Οι θεματικες ενοτητες των τοιχογραφιων απεικονιζαν σκηνες απο την καθημερινη ζωη. Υπηρχαν αναπαραστασεις κυνηγιου σε νειλοτικο τοπιο, εργασιες στην υπαιθρο, θρησκευτικα δρωμενα.

Μετα την Σακκαρα σειρα ειχε η Νταχσουρ. Εκει βρισκεται η καμπυλη πυραμιδα, την οποια το γκρουπ δυστυχως δεν μπορεσε να επισκεφθει απο κοντα. Αντ' αυτου ειδε την λεγομενη κοκκινη πυραμιδα. Και εκει επρεπε να κατεβει μια σηραγγα, αν και η τελευταια δεν ηταν τοσο χαμηλοταβανη, οσο εκεινη της μεγαλης πυραμιδας. Παλι καλα δηλαδη. Το προβλημα ομως στην κοκκινη πυραμιδα ηταν ο εξαερισμος. Σε αντιθεση με τον δροσερο αερα που διαρρει την πυραμιδα του Χεοπα, η κοκκινη πυραμιδα μυριζε αμμωνια και ηταν δυσκολο να αναπνευσεις εκει μεσα. Παρα ταυτα, οι γενναιοι του γκρουπ τα καταφεραν και βγηκαν εξω, στον καυτο λιβα της ερημικης Νταχσουρ, οπως ακριβως ειχαν μπει!

Back in Action!

Ασφαλως και ειναι πλεονασμος να αναφερθει εδω πως ο πολιτισμος της αρχαιας Αιγυπτου ηταν ενας απο αυτους που τον ενδιεφεραν απο παιδι. Σε ηλικιες που αλλοι ειχαν το μυαλο τους σε μηχανακια, αυτος βυθιζονταν στον κοσμο της χωρας του Νειλου μεσα απο βιβλια και ντοκυμαντερ. Και ευχοταν να αξιωθει και να δει τα θαυματα της χωρας αυτης απο κοντα. Το ονειρο του αυτο πραγματοποιηθηκε λιγο πριν μπει στα 36 του χρονια.

Οπως καταλαβαινεις αγαπητε αναγνωστη, ο πλεονασμος αυτος ηταν απαραιτητος, αφου χρησιμευει ως προλογος για το παρον κειμενο. Το ζητουμενο της υποθεσης ειναι, οτι ο Τ. οχι μονο πηγε στην Αιγυπτο επιτελους, αλλα πηγε για να εργαστει εκει! 5 χρονια μετα την τελευταια του συμμετοχη σε ανασκαφη (βλ. αντιστοιχο κειμενο εντ.) και ενω πιστευε οτι δεν ειχε πλεον καμια ελπιδα, ξαφνικα ηρθε η αποστολη αυτη να τον βγαλει απο τον ληθαργο.

Ολα ξεκινησαν πριν απο λιγοτερο απο εναν χρονο περιπου. Ειχε διαβασει σε καποια ιστοσελιδα για μια αμερικανικη αρχαιολογικη αποστολη στην Αιγυπτο, η οποια αναζητουσε συμμετεχοντες. Επροκειτο για την ερευνα και καταγραφη σε οικισμο ελληνιστικων χρονων καπου στο Δελτα του Νειλου. Ειδικα οι συμμετεχοντες ως supervisors (επιτηρητες ανασκαφης) πληρωνονταν με 1000 δολλαρια.

Σκεφτηκε λοιπον να δοκιμασει. Τι ειχε να χασει αλλωστε; Το πολυ πολυ μια ακομη αρνητικη απαντηση στις τοσες. Η εκπληξη του ηταν μεγαλη οταν το φθινοπωρο του περασμενου ετους πληροφορηθηκε μεσω μειλ απο τον αμερικανο υπευθυνο του προγραμματος, στον οποιον ειχε στειλει και το βιογραφικο του, οτι ειχε γινει αποδεκτος!

Οι επομενοι μηνες περασαν με τον Τ. να σκαναρει και να στελνει μεσω μειλς την πρωτη σελιδα του διαβατηριου του, φωτογραφιες διαβατηριου και μια αιτηση για το Τμημα Αρχαιοτητων της Αιγυπτου. Με το ξεκινημα της νεας χρονιας 2011 και τις ταραχες στην χωρα, το προγραμμα εδειχνε να παραπαταει, ποσω μαλλον να μοιαζει με ανθρωπο που προσπαθει να σταθει ορθιος σε βαρκα που ταλαντευεται. Πολλοι απο τους συμμετεχοντες ακυρωσαν το ταξιδι τους και οι ιδιοι οι διοργανωτες ακομα δεν ησαν σιγουροι για το μελλον του προγραμματος. Απο τον Μαρτιο και μετα ομως η κατασταση καλυτερευσε. Ενημερωθηκαμε οτι η ανασκαπτικη σαιζον 2011 θα πραγματοποιηθει και ετσι ο Τ. εσπευσε να κλεισει εισιτηρια για 5 εβδομαδες, οσο δηλαδη θα διαρκουσε η δουλεια. Λογω αγχους και διαφορων προβληματων που προεκυψαν κατα το Πασχα του 2011 (βλ. σχετικα στο κειμενο Ιουνιου 2011 του www.notis-o-talas.blogspot.com) εκανε καποια λαθη. Δεν προμηθευτηκε εγκαιρως καποια πραγματα που ηταν απαραιτητα για τον εξοπλισμο του στην Αιγυπτο. Παρα ταυτα, επεβιωσε και καταφερε να κανει αρκετα πραγματα.

Το ταξιδι του ηταν σχετικα περιπετειωδες. Πεταξε απο το Βερολινο προς την Κωσταντινουπολη. Ενα δευτερο αεροπλανο τον μετεφερε στο Καιρο. Αφου περασε απο ελεγχους, αγορασε βιζα και ανταλλαξε τα ευρω του με αιγυπτιακες λιρες, κατευθυνθηκε προς την εξοδο του αεροδρομιου. Πληθος κοσμου συνερεε. Ειδικα ταξιτζιδες που προσπαθουσαν να παζαρεψουν με σκοπο να πετυχουν μια καλη τιμη. Μιας και το λεωφορειο του ξενοδοχειου στο οποιο διεμενε η αποστολη δεν φαινοταν στον οριζοντα και επειτα απο επιμονα παζαρια, ο Τ. μπηκε σε ενα ταξι και σε 10 λεπτα βρισκοταν στο ξενοδοχειο. Ο καυτος αερας που τον χτυπησε την ωρα που εβγαινε απο το αεροδρομιο δεν ελεγε να κοπασει.

Οι αμερικανοι ειχαν οργανωσει τα παντα τοσο καλα, απο τις διαμονες στα ξενοδοχεια μεχρι το προγραμμα της ανασκαφης και την μεθοδο καταγραφης, που ακομα και οι σχολαστικοι γερμανοι θα τους ζηλευαν! Η ανασκαφη λαμβανε χωρα μεταξυ 6 το πρωι και 1 το μεσημερι. Ο καθε επιτηρητης ειχε απο 2 εως 3 φοιτητες σε σκαμμα 5χ5. Εκτος του οτι ειχε να συμπληρωσει ημερολογιο ανασκαφης, να φωτογραφισει, να κανει μετρησεις, επρεπε να καταγραψει τους αριθμους των μετρησεων, τις φωτογραφιες, τα διαφορετικα στρωματα με τα χαρακτηριστικα τους, τα κινητα ευρηματα σε ξεχωριστες φορμες και οσο το δυνατον πιο αναλυτικα γινοταν. Η επεξεργασια των δεδομενων ελαμβανε χωρα μετα το γευμα.

Το προγραμμα της ομαδας πλαισιωνοταν απο μινι διαλεξεις/παρουσιασεις, δουλεια στο εργαστηριο, αλλα και εκδρομες τις Παρασκευες, που ειναι μερες αργιας για τους μουσουλμανους.

Λογω της σχετικα μεγαλης απουσιας του απο ανασκαφες, ο Τ. ειχε στρες και δεν ηταν σιγουρος αν θα τα βγαλει περα αρχικα. Σιγα σιγα και με την παροδο των πρωτων ημερων, εγκλιματιστηκε. Η συνεργασια του με τους αμερικανους φοιτητες και συναδελφους που τον καθοδηγησαν σε πολλα μεθοδολογικα ζητηματα, αλλα και σε θεματα ορολογιας, ηταν ιδιαιτερα ωφελιμη. Χωρις την βοηθεια και υποστηριξη τους δυσκολα θα τα εβγαζε περα χωρις να κανει σοβαρα λαθη.

Εν τελει, τι μενει απο αυτην την εμπειρια; Το οτι ο Τ. ξεσκονισε τις γνωσεις και ικανοτητες του πανω στην μεθοδολογια της ανασκαφης κατα τα αμερικανικα προτυπα. Οτι εζησε για 5 εβδομαδες την ανατολιτικη ατμοσφαιρα, ταξιδευοντας μεταξυ Αλεξανδρειας και Σακκαρας. Ειδε τις εναλλαγες των τοπιων, απο το Δελτα του Νειλου που ειναι πλουσιο σε βλαστηση ως τους αμμολοφους της Σακκαρας και της Γκιζας. Εζησε την ανατολη και το ηλιοβασιλεμα ατενιζοντας τα χωραφια στις οχθες του Νειλου και ακουγοντας τον μουεζινη να καλει τους πιστους στο τζαμι. Φρικαρε με τους καμηλιεριδες και τους πωλητες σουβενιρ στην Γκιζα που ησαν ιδιαιτερα πιεστικοι, μολονοτι κατανοει οτι οι φτωχοι αυτοι ανθρωποι προσπαθουν να θρεψουν τις οικογενειες τους. Μελαγχολησε βλεποντας ενα καχεκτικο παιδακι, οχι μεγαλυτερο των 9 χρονων, να προσπαθει να αλλαξει τον τροχο μιας νταλικας με τον σταυρο. Το παιδακι ηταν βουτηγμενο στα λαδια απο την κορυφη ως τα νυχια. Ντραπηκε για τον εαυτο του. Αυτη ειναι η μοιρα των παιδιων σ' αυτην την χωρα; Μπορει να το αλλαξει αυτο; Φοβηθηκε οταν μια απο τις φοιτητριες της ανασκαφης του αρρωστησε βαρια απο τροφικη δηλητηριαση. Ενοιωσε αχρηστος. Δεν μπορουσε να βοηθησει.

Πανω απ' ολα περασε υπεροχα ενταγμενος σε μια δυναμικη ομαδα που τον αποδεχτηκε. Εμεινε ο εαυτος του, δεν επαιξε θεατρο, οπως αλλωστε ποτε στην μεχρι τωρα ζωη του δεν εχει παιξει. Και κυριως περασε ευχαριστες στιγμες διπλα σε μια ντελικατη φιγουρα με μακρυα μαυρα μαλλια, γκριζογαλανα ματια και ενα χαμογελο τοσο λαμπερο και γλυκο, που μπορει να ζεστανει την καρδια και του πιο κρυου ανθρωπου στον κοσμο! Ελπιζει δε να την ξαναδει. Οι υπευθυνοι του προγραμματος τον θελουν κοντα τους και το 2012. Μακαρι να ευοδωσουν τα πραγματα...